Sociale veiligheid is net zo belangrijk als fysieke veiligheid
Mary Vos, Gimd
Sociale veiligheid is de laatste tijd veel in het nieuws, steeds meer mensen spreken zich uit wanneer er op het werk iets gebeurt wat niet door de beugel kan. Hoe kun je hier als werkgever mee omgaan? We bespreken met het Mary Vos, bedrijfsmaatschappelijk werker en vertrouwenspersoon bij Gimd, onderdeel van Zorg van de Zaak.
Wat is sociale veiligheid precies?
Sociale veiligheid gaat onder andere over het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.
“Dat zit ook in de Arbowetgeving verankerd”, legt Mary uit. “Je moet je personeel beschermen tegen psychosociale arbeidsrisico’s als pesten, agressie en geweld, discriminatie of seksuele intimidatie. Hoe je dit precies doet mag je zelf bepalen, als je het maar kunt aantonen.”
Denk daarnaast ook aan integriteit op de werkvloer. Wanneer deze geschaad wordt, is er sprake van sociale onveiligheid. “Zo ken ik bijvoorbeeld een situatie waarin een medewerker nare dingen over het bedrijf op social media plaatste. In een ander voorbeeld nam iemand op vrijdag materiaal mee naar huis om op Marktplaats te verkopen. Dit soort dingen komen helaas voor en leveren imagoschade en/of financiële schade op.”
Vergeet de beschuldigde partij niet
Iedereen heeft recht op een sociaal veilige werkomgeving. Je hebt als werkgever dus zorgplicht naar iemand die bijvoorbeeld slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag is geworden, maar ook voor de beklaagde. “Het kan voorkomen dat iemand beschuldigd wordt terwijl er niets aan de hand is. Ik vind het triest dat mensen soms bestraft worden zonder dat er eerst onderzoek wordt gedaan. Degene die de klacht incasseert heeft ook recht op ondersteuning.”
Ga de dialoog aan
Voorkomen is beter dan genezen. Mary pleit er dan ook voor om een open gesprek aan te gaan met je medewerkers, voordat zich een sociaal onveilige situatie voordoet. Het is hierbij belangrijk om de heersende bedrijfscultuur onder de loep te nemen. “Ga bijvoorbeeld één á twee keer per jaar samen om tafel zitten om even stil te staan bij ongewenst gedrag. Is de manier waarop we met elkaar omgaan nog professioneel? Vinden we het bijvoorbeeld eigenlijk nog wel normaal als iemand schreeuwt of een vrouw een ‘lekker wijf’ noemt?”
Sommige werkgevers vinden het spannend om dit gesprek aan te kaarten, omdat het als ‘soft’ gezien kan worden. Volgens Mary kan het dan helpen om als directie een duidelijk standpunt in te nemen. “Geef aan dat je sociale veiligheid net zo belangrijk vindt als fysieke veiligheid.”
Individuele gesprekken zijn ook waardevol
Het gevaar van dit soort bijeenkomsten is dat niet iedereen zijn of haar mening durft te geven over dit soort gevoelige onderwerpen. Daarom is het slim om sociale veiligheid ook op de agenda te zetten bij jaarlijkse beoordelingsgesprekken of FiT-gesprekken. “Vertel dat je als werkgever zelf ook niet blij bent met de onveilige situatie, dan voelt de medewerker zich gesteund.”
Vergeet ook het belang van goed exitgesprekken niet! “Bloemen en een bedankje zijn leuk, maar het is belangrijk in zulke gesprekken te vragen wat men van de werksfeer vindt en wat er beter kan. Er is op dit moment werk genoeg, als er veel verloop is binnen je bedrijf is er misschien iets aan de hand met de cultuur.”
Het belang van een vertrouwenspersoon
Volgens Mary weten veel medewerkers niet goed waar ze terecht kunnen als er toch een sociaal onveilige situatie ontstaat. “Het is fijn als je een regelement hebt met wat de normen en waarden binnen je bedrijf zijn, en wat je doet bij ongewenst gedrag. Toch is het dan nog niet genoeg afgedicht. Het kan nog steeds voorkomen dat er een conflict ontstaat tussen medewerkers onderling of met jou als werkgever.”
In zulke situaties is het fijn om een onafhankelijke vertrouwenspersoon te hebben waar beide partijen mee in gesprek kunnen gaan. “Bij Gimd kunnen we werkgevers ontzorgen op het gebied van sociale veiligheid, bijvoorbeeld met een vertrouwenspersoon en klachtencommissie. Daarnaast kun je op www.vertrouwenspersoon.nl een whitepaper en toolkaarten downloaden die je naar je medewerkers kunt sturen.” Sommige werkgevers hebben de sociale veiligheid binnen hun bedrijf al goed op orde, in zo’n geval kun je ook losse consultancydiensten afnemen. Zo kun je sparren over lastige situaties.
