Vitaal ondernemen: van genezen naar voorkomen

Wat is vitaal ondernemen? Wat hebben jij en je medewerkers nodig om gezond, veilig en met plezier aan het werk te kunnen? Inzetbaarheidscoach Peter Bierings van ZekerArbo deelt tips.

Als een medewerker zich ziekmeldt, is het eerste waar jij als mkb-ondernemer aan denkt: hoe haal ik toch mijn doel van de dag? Je springt zelf bij of zoekt vervanging. “Een bakker moet toch zorgen dat zijn brood op tijd klaar is”, zegt Peter Bierings, inzetbaarheidscoach bij ZekerArbo. “Bij een ziekmelding zijn de meeste mkb-ondernemers vooral bezig met de vraag: hoe zorg ik dat de zaak blijft draaien? Als een medewerker langer ziek is, bel ik een werkgever op om te helpen.”

Als inzetbaarheidscoach helpt Bierings werkgevers om het aantal medewerkers dat langdurig ziek is terug te dringen. “Als je medewerker langer thuisblijft, kunnen de kosten behoorlijk oplopen”, vertelt Bierings. “Ik en mijn collega’s helpen ondernemers om hun personeel zo snel mogelijk weer gezond aan het werk te krijgen. Ook geven we steeds vaker advies over preventie, oftewel: vitaal ondernemen.”

Wat is vitaal ondernemen?

Verzuim is nooit helemaal te voorkomen, maar je kunt wel zorgen dat het minder vaak voorkomt in jouw bedrijf. “Vitaal ondernemen betekent dat je werkt aan de gezondheid van jouw bedrijf“, legt Bierings uit. “Niet alleen de financiële gezondheid van het bedrijf, ook duurzame inzetbaarheid van je personeel. Wie vitaal onderneemt, zorgt dat zijn medewerkers gezond, veilig en met plezier aan het werk zijn.”

Het is ook belangrijk om naar de toekomst te kijken. “In een vitale organisatie zorg je dat mensen hun werk blijvend aankunnen. Dat gaat niet alleen over hun lichamelijke gezondheid. De wereld verandert razendsnel, dus het is belangrijk om te op tijd bij te scholen.”

Wat levert vitaliteit op?

In een vitale organisatie zijn medewerkers minder vaak ziek. Langdurige arbeidsongeschiktheid komt minder vaak voor. Je medewerkers voelen zich veilig en gaan met plezier naar hun werk. Kortom, werken in een vitale organisatie is veel leuker. Bovendien is de organisatie productiever en bespaar je verzuimkosten als werkgever.

“Daarnaast is het makkelijker om personeel aan te trekken en te behouden in een vitale onderneming”, zegt Bierings. “In de huidige arbeidsmarkt is het voor veel werkgevers lastig om medewerkers te vinden. Uitval voorkomen is dus nog urgenter. Bovendien zullen medewerkers minder gauw op zoek gaan naar een andere baan als ze het naar hun zin hebben.”

Hoe zorg ik dat medewerkers gezond, veilig en met plezier aan het werk kunnen?
In een vitale organisatie heeft de werkgever aandacht voor lichamelijke en geestelijke gezondheid. Er zijn allerlei manieren om jouw medewerkers te helpen gezonder te leven en werken. Denk bij het stimuleren van lichamelijke gezondheid bijvoorbeeld aan een abonnement op de sportschool, een gezonde bedrijfslunch of een fiets van de zaak.

Besteed ook aandacht aan het geestelijk welzijn van je personeel. Zorg voor duurzame ontwikkeling, een goede werksfeer en vraag regelmatig of je medewerkers nog tevreden zijn met hun baan.

Heb ook aandacht voor de privésfeer, tipt Bierings. “Dit vinden veel werkgevers moeilijk”, vertelt hij. “Ze willen tenslotte niet de privacy van medewerkers schenden. Maar als je ziet dat iemand slechter gaat presteren, vaker te laat komt of regelmatig met een kater op zijn werk verschijnt, is het verstandig om eens te praten.”

Mijn medewerker heeft privéproblemen. Wat kan ik doen?

Als werkgever kun je jouw mensen ondersteunen bij privéproblemen. “Vraag hoe het met iemand gaat en maak zorgen bespreekbaar”, zegt Bierings. “Realiseer je dat jij het probleem niet hoeft op te lossen, maar wel kunt helpen om uitval te vermijden. Heeft je medewerker een verslaving? Stel dan eens voor om naar een preventief spreekuur van de bedrijfsarts te gaan.”

Een open gesprek is ook essentieel als het gaat over de werk-privébalans. “Wat een medewerker nodig heeft, hangt af van allerlei factoren”, legt Bierings uit. “Denk bijvoorbeeld aan zijn levensfase. Jonge ouders hebben andere behoeftes dan oudere medewerkers die mantelzorg verlenen. In een open gesprek kun je samen tot een oplossing komen. Misschien kun je de uren anders indelen of tijdelijk een verlofregeling instellen.”

Hij adviseert duidelijke afspraken te maken over verlof en werktijden. “Een oplossing moet van beide kanten komen”, zegt hij. “Als iemand later begint, is het logisch dat hij ’s middags langer doorwerkt.”

Hoe kom ik erachter hoe vitaal mijn onderneming is?

Als je wilt weten hoe vitaal jouw onderneming is, kun je terecht bij experts zoals arbeids- en organisatiedeskundigen (a&o-deskundigen) of inzetbaarheidscoaches. Bierings en zijn collega’s van Zorg van de Zaak hebben bijvoorbeeld veel verstand van vitaal ondernemen binnen het mkb.

Wil je meteen inzicht in de vitaliteit van je organisatie? Doe dan de Vitaliteitsscan. Je krijgt een aantal korte vragen over de lichamelijke en geestelijke gezondheid van je team. Hierna krijg je direct persoonlijk advies en ontdek je snel wat jij nog meer kunt doen om de vitaliteit in jouw organisatie te verbeteren.

Verder is het belangrijk om regelmatig te praten met medewerkers over vitaliteit en inzetbaarheid. Op die manier ontdek je welke problemen ze hebben, wat ze motiveert en hoe jij daarbij kunt ondersteunen. Houd bijvoorbeeld een zogenaamd FiT-gesprek (Functioneren in de Toekomst) over kansen, uitdagingen en wederzijdse verwachtingen. Lees hier meer over zo’n gesprek.